Köy Enstitüleri; köy öğretmen ve eğitmenleriyle köylerde tarım ve sağlık görevlisi olarak çalışacakları yetiştirmek amacıyla kurulmuş eğitim kurumlarıydı…
Cumhuriyet yönetiminin toplum yapısını yönlendirici uygulamalarının en belirgin örneklerinden olan Köy Enstitüleri Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1935’teki IV. Kurultayı’nda İlköğretimin yaygınlaştırılması amacıyla aldığı bir dizi kararlardan biriydi…
Çok sayıda öğretmen ve eğitmen yetiştirmenin ve köy çocuklarına öğrenim olanağı sağlamanın yanı sıra Türkiye’nin kültür yaşamına damgasını vuran bir “köy kökenli aydın kuşağı” yaratan Köy Enstitüleri, yöneltilen bütün eleştirilere karşın kalıcı bir iz bırakmıştır.
1950 seçimlerinde iktidara elen Demokrat Parti 27 ocak 194’te 6234 no’lu yasayla Köy Enstitülerini kapattı…
Eğer Köy Enstitüleri günümüze kadar gelebilseydi; Köyden kente öç bu denli olmayacaktı… Yoksulluk, hırsızlık, gasp, kadına şiddet ve terörün önüne geçilecekti… Okur yazar oranı çok daha yüksek olacak, ülkemiz çok daha kalkınacaktı… Çorak toprak kalmayacak, çiftçi benliğini kaybetmeyecekti… Boşa akan nehirlerimizden çok fazla fayda sağlanacaktı… Dışarıdan tarım, sanayi ürünü almamıza erek kalmayacaktı… ihracatımız ithalatımızı karşılayabilir düzeyde olacaktı… Heykelleri “ucube” bahanesiyle yıkmaz, resimlere sansür uyulamaz, sanatın içine tükürmezdik !… Üretim yapmayan, göstermelik fabrikaları açmaz, üretim yapanlarını da kapatmaz, kamu mallarını ve şirketlerini yabancı sermayeye peşkeş çekip satmazdık !… 301’i tartışmazdık !… Paralı eğitim olmazdı… Üniversite dahil, okul, hastane açığı olmazdı… Üniversiteye giriş sınavı telaffuz bile edilmezdi… Dolayısıyla birer ticarethane olan dershanelere gerek kalmazdı… İllerimize araç/gereçsiz, öğretmensiz üniversite açmazdık !… Siyasi cinayetler işlenmezdi, basın özgür olurdu, hapishaneler dolup taşmazdı… IMF’nin, emperyalist üçlerin oyuncağı olmazdık !… AB’ye yalvarmaz, eline bakmaz, küçük düşmezdik !… İhtilaller olmazdı, olamazdı… Ve en önemlisi; Bugün yaşadığımız, özgürlüğümüze, hukukumuza kast eden “BAŞKANLIK SİSTEMİ” telaffuz bile edilemezdi, bu günü oy sandığının başında geçirmezdik !…
İşte Köy Enstitülerinin kapatılmasının bizlere özetle maliyeti…
Köy Enstitülerinin açılışının yarın, 17 nisan, 77. yıldönümü… Benim için buruk bir gün olacak !…
Oyumu kullanırken bunlar aklıma geldi… Döner dönmez yazıya döktüm !… Yüreğim sızlayarak !…
Keşke yoklukta var edilen değerlerimizi bu denli buruşturup çöpe atmasaydık ?…
Köy Enstitülerini kuran, yer alan tüm aydınlara selam olsun !…
EPİRDEN 